Një aksident i rëndë ka ndodhur mesditën e sotme te Ura e Presës, pranë fshatit Adriatik, Kurbin, në një rrugë rurale.

Burime për mediat bëjnë me dije se një automjet ka marrë përpara një biçikletë dhe më pas është larguar nga vendi i ngjarjes.

Drjetuesi i biçikletës është identifikuar si Anton Curraku, 35-vjeçar, i cili është marrë nga ambulanca dhe është nisur për në spitalin e Lezhës, por për fat të keq ka ndërruar jetë rrugës. Ndërkohë, drejtuesi i mjetit ende nuk është identifikuar nga policia e cila ndodhet në vendin e ngjarjes dhe po punon për zbardhjen e plotë të aksidentit.

Monedha europiane po vijon të shënoje rënie drastike dhe sot ka prekur nivelin më të ulët historik.

Sipas tregut vendas një Euro këtë të merkure blihet me 109.7 dhe shitet me 110.5 Lekë. Gjatë gjithë këtij muaji, Euro ka njohur një rënie graduale.

Ekspertët e ekonomisë kanë paralajmëruar se monedha europiane do vazhdojë të qëndrojë e zhvlerësuar në raport me Lekun, marrë parasysh nisjen e sezonit turistik.

Edhe monedhat e tjera vazhdojnë të qëndrojnë në nivele të ulëta, Dollari sot blihet me 102.3 Lekë, ndërsa Paundi me 126.4 Lekë.

Shqipëria është ende sot një nga popullsitë më të reja në Europë, me një moshë mediane (mesorja që ndan popullsinë në dy pjesë të barabarta) prej 38.2 vjeç, por pas disa dekadash pritet që të jetë popullsia më e plakur, jo vetëm në Europë, por në të gjithë globin.

Llogaritjet janë bërë nga njësia e përpunimit të të dhënave “Visual Capitalist”, që ka analizuar të dhënat e divizionit të popullsisë të Organizatës së Kombeve të Bashkuara (OKB). Sipas parashikimeve, 49% e popullsisë së Shqipërisë do të jetë 65 vjeç e lart deri në vitin 2100, pesha më e lartë në botë dhe dyfishi i mesatares globale deri në atë vit.

Grafiku i publikuar nga Visual Capitalist (shiko në fund) përdor të dhëna nga parashikimet e Popullsisë Globale nga Kombet e Bashkuara për të dhënë rritjen e popullsisë së moshuar në botë.

Në vitin 2022, sipas raportit., kishte 771 milionë njerëz të moshës 65+ vjeç në të gjithë botën, që përbënin pothuajse 10% të popullsisë botërore.

Ky segment është rritur me një ritëm të madh dhe pritet të arrijë në 16% në vitin 2050, dhe përfundimisht në 24% deri në vitin 2100. Grafiku tregon se parashikohet të duket, për çdo vend dhe territor.

Disa nga vendet me përqindje të lartë të të moshuarve sot, përfshijnë vende me të ardhura të larta si Japonia (30%), Italia (24%) dhe Finlanda (23%).

Përqindjet më të ulëta janë të përqendruara në Lindjen e Mesme dhe Afrikë. Shumë vende kanë vetëm 2% të popullsisë së tyre të moshës 65 vjeç e lart, si Katari, Uganda dhe Afganistani.

Por me kalimin e kohës, pothuajse të gjitha vendet pritet të përjetojnë rritje në segmentet e popullsisë më të vjetër. Në vetëm tre dekada, vlerësohet se një në katër banorë europianë, amerikano-veriorë dhe aziatikë, do të jenë mbi 65 vjeç.

Deri në vitin 2100, një sërë vendesh aziatike dhe kombesh ishullore, që përballen me rritje të ulët të popullsisë, pritet të kenë më shumë se një të tretën e popullsisë së tyre në moshën 65 vjeç ose më të vjetër, duke përfshirë Korenë e Jugut dhe Xhamajkën, me 44%.

Por, thekson “Visual Capitalist”, nivelin më të lartë në botë pritet ta arrijë Shqipëria, që do të ketë 49% të popullsisë mbi 65 vjeç në vitin 2100.

Sipas grafikut, pesha e popullsisë mbi 65 vjeç në Shqipëri pritet të rritet me shpejtësi, nga 16.7%, që është sot.

Sfida e një popullsie në plakje, thekson raporti, do të ndikojë në të gjithë sektorët e shoqërisë, duke përfshirë tregun e punës dhe financiar, kërkesën për strehim dhe transport, dhe veçanërisht strukturat familjare dhe lidhjet midis brezave.

Si po ulet dhe plaket popullsia e Shqipërisë

Që nga viti 1950, kur raportohen dhe të dhënat më të hershme nga Kombet e Bashkuara (OKB), Shqipëria njohu një rritje të shpejtë të popullsisë, që kulmoi në 1991-n, me 3.3 milionë persona, sipas informacionit të përpunuar nga Monitor nga database e OKB-së.

Në vitin 1990, sipas INSTAT, në vend kishte 82 mijë lindje, ndërsa në 2022 vetëm 23.5 mijë (shiko grafikun Lindjet 1990-2022). Më pas numri i lindjeve filloi të binte me shpejtësi, duke reflektuar si emigracionin e lartë, ashtu dhe ndryshimin e stilit të jetesës dhe plakjen graduale të popullsisë.

Ndërsa Shqipëria sot ende po merr “përfitimet” e numrit të lartë të të lindurve në vitet ’90 , projeksionet e Kombeve të Bashkuara janë që popullsia e Shqipërisë do të bjerë në mënyrë drastike në vitet që vijnë, e ndikuar nga rënia e lindshmërisë dhe emigracioni.

Kombet e Bashkuara presin që popullsia totale banuese në vend, në vitin 2100, sipas variantit mesatar, do të zbresë në 1.1 milionë banorë (shiko grafikun: Popullsia e Shqipërisë 1990-2021 dhe projeksioni 2022-2100).

Ne vitin 1950 mosha mediane e popullsisë ishte 19.2 vjeç, ndërsa në 2022 arriti në 38.2 vjeç, sipas INSTAT. OKB parashikon që në vitin 2100, mosha mediane do të arrijë në 63.3 vjeç, që do të thotë që gjysma e popullsisë në vend do të jetë mbi 63 vjeç. (shiko grafikun: Mosha mediane, Shqipëria, 1950-2100).

Sipas të dhënave të fundit të INSTAT në 1 janar 2022 popullsia banuese në Shqipëri ishte 2,793,592 banorë. Ndonëse ka kaluar afati në kalendarin e publikuar nga INSTAT, nuk është bërë ende publike popullsia në 1 janar 2023.

Të dhënat indirekte tregojnë se tkurrja mund të jetë e fortë për dy arsye. Së pari shtesa natyrore në vitin 2022 ishte vetëm 690 lindje më shumë se vdekje.

Së dyti, emigracioni është rritur ndjeshëm në 2022, teksa vetëm kërkesat për azil në vendet e Bashkimit Europian dhe Mbretërinë e Bashkuar ishin rreth 32 mijë, niveli më i lartë që nga viti 2015.

Odeta Gjevori, gazetarja e njohur e emisionit investigativ “Stop” në Tv Klan ka treguar se fundmi se momentet e vështira janë pjesë e punës së saj të përditshme.

Ajo kujton periudhën kur ishte profesioni ai që e ndihmoi të kalonte një humbje shumë të madhe në jetë. Partneri i saj prej 10 vjetësh, Juli, humbi jetën gjatë pandemisë së Covid-19 në moshën 35-vjeçare. Gazetarja ishte shtatzënë me vajzën e tyre, të cilën Juli mundi ta njihte për vetëm dy muaj.

Odeta Gjevori: Unë isha dhe shtatzënë në atë periudhë dhe ruheshim çikë më shumë për arsye të shëndetit. Por ndonjëherë gjërat janë të caktuara nga Zoti dhe ndodhin ashtu siç ndodhën. Për ironi ka persona që nuk janë ruajtur fare ose me një shëndet të lig. Juli nuk vuante nga asnjë sëmundje, thjesht kështu ndodhi.

Katerina Trungu: Ai ishte tridhjetë e…?

Odeta Gjevori: Ai ishte 35 vjeç, kishim diferencë vetëm një vit bashkë me njëri-tjetrin. Kishim 10 vite që njiheshim…

Katerina Trungu: Paska qenë histori e gjatë.

Odeta Gjevori: Po, kemi punuar në 3 televizione bashkë sepse Juli mbulonte pjesën e teknikës  domethënë operator tek pulti, montazhier tek lajmet këtu në Klan. Në 3 televizione kemi bashkëpunuar. Ka qenë dhe e bukur sepse qenë po bashkë me njëri-tjetrin, aty ziheshim, aty pajtoheshim.

Katerina Trungu: 10  vite dashuri.

Odeta Gjevori: 10 vite, 7 vite bashkëjetesë. Pastaj nga gjithë kjo dashuri e madhe erdhi Hana, drita jonë. Hana është ai simboli i dashurisë që kisha unë me Julin, është vajza ime që është 2 vjeç e  3 muaj, është si Hanë, siç ka emrin.

Ermelinda Ndoja: Është forca jote më e madhe për të vazhduar…

Odeta Gjevori: Sigurisht, ajo ishte motivi, ishte shumë e vështirë sepse siç e tha dhe Katerina, të jesh një dyshe aq e fortë, fakti që unë jam sot deri këtu është edhe merita e Julit sepse të bësh këtë punë të vështirë Katerinë ti e di shumë mirë se sa sakrificë është. Duhet të kesh një partner i cili të kupton e para e punës dhe pastaj të të suportojë në shumë gjëra të tjera. Ka qenë pak situatë e vështirë por unë kam pasur gjithmonë mbështetjen e Julit dhe në momentin që ndodhi kjo sikur m’u prenë krahët, sikur iku gjysma më e mirë.

Katerina Trungu: Ti ishe në pritje të ëmbël gjatë…

Odeta Gjevori: Në pritje të ëmbël. Sapo linda vajzën, pas dy muajsh ndodhi fatkeqësia. Isha akoma në atë pjesën e përhumbjes, nëse do ta themi kështu, nuk isha akoma e vetëdijshme se çfarë ndodhi. Më është dashur shumë forcë që ta përballoja rikthimin në punë dhe për këtë falenderoj prapë familjen time por  edhe kolegët e mi që më sugjeruan që të vija më përpara në punë.

E kisha shumë të vështirë në fillim sepse mori një kthesë ndryshe jeta. Më përpara banoja këtu, tani jam kthyer tek prindërit e mi dhe duhet ta bëj për shkak të vajzës duke qenë se nuk e kam në çerdhe çdo ditë Tiranë-Elbasan. Më duhej të mësoja makinën e shumë gjëra të tjera, por asgjë nuk është e pamundur. Çdo gjë superohet, arrihet nëse e do diçka. Jemi këtu ku jemi sot./klan/

Këtë të dielë startoi në emisionin “E Diell” rubrika “1 herë mat” ku falë dedektives Shkënda Lili persona të ndryshojnë zbulojnë tradhtinë e partnerëve të tyre.

Në puntatën e parë bëhej fjalë për një grua e cila zbuloi tradhtinë e bashkëshortit me shoqen e saj të ngushtë.

Ajo kërkoi që të qëndronte anonime sepse ishte personazh i njohur e po ashtu edhe bashkëshorti i saj ishte shumë i rëndësishë.

“Aman Shkënda se po më ikën truri, po në fillim më thuaj që asgjë nga këto nuk do dalë se po e mori vesh burri im agravohet situata,” tha ajo.

Shkënda Lili: Sigurisht që jo, kemi një kontratë konfidencialiteti këtu që asgjë nuk do merret vesh

“Mendoj që më tradhton bashkëshorti, por më e keqja është se besoj se është me shoqen time. Kemi kohë të martuar, kemi një fëmijë, por unë kaloj më shumë kohë në familje se ai. Por i mëshoj pjesës që shoqja ime është ajo që i është ngjitur,” tha ajo.

Shkënda: Ku i ngrite këto dyshime?

“ E ke parasysh kur e mban shoqen në shtëpi? Mëngjes, drekë, darkë, ndrrohet në shtëpinë time, pimë kafe. Shoqja ime e ngushtë është e lidhur me shokun e bashkëshortit tim, ne dalim të gjithë bashkë. Dhe pushimet bashkë i bëjmë. Kam parë prekje teksa ecin, si me shaka, po ka qenë prekje. Unë i kam parë, ne kemi qenë shoqe jete. Ajo të ma fusi mua? Kam një telefon të dytë, që i marr njëherë njërin, njëherë tjetrin, dhe s’më përgjigjet asnjëri. Raporti ynë është pothuajse zero, prandaj më janë rritur dyshimet. Dua ta ndjekësh kudo Shkënda. Unë dua ta kap me presh në dorë,” tha ajo.

Ministria e Arsimit ka publikuar në fletoren zyrtare urdhrin për datën e fillimit dhe të mbarimit të vitit të ardhshëm shkollor parauniversitar. Në urdhrin që mban firmën e ministres Kushi thuhet se mësimi për arsimin bazë dhe të mesëm do të nisë më 11  shtator 2023  dhe do të mbarojë më 14 qershor 2024, përkrah edhe datave të provimeve dhe pushimeve përgjatë vitit shkollor.

“Në arsimin bazë mësimet  fillojnë më 11  shtator 2023  dhe mbarojnë më 14 qershor 2024. Pushimet  fillojnë më  26  dhjetor 2023  dhe mbarojnë më 5 janar 2024. Pushimet  fillojnë më 1 prill  2024  dhe mbarojnë më 5 prill 2024. Provimet kombëtare të arsimit bazë zhvillohen në periudhën 17–18 qershor 2024. Në arsimin e mesëm të lartë: Mësimet  fillojnë më 11  shtator 2023 dhe mbarojnë më 14 qershor 2024”.

Sa u takon maturave, mësimet fillojnë më 11  shtator 2023 dhe mbarojnë më 31 maj 2024.

“Për  maturat,  mësimet  fillojnë më 11  shtator 2023 dhe mbarojnë më 31 maj 2024. Pushimet  fillojnë  më 26 dhjetor 2023 dhe mbarojnë më 5 janar 2024. Provimet e Maturës Shtetërore zhvillohen në periudhën 3–28 qershor 2024. Në arsimin profesional: Mësimet fillojnë më 11 shtator 2023. Nxënësit  e  klasave të 10-ta  për të  gjitha strukturat, nxënësit e klasave të 12-ta për strukturën, 2+2, si dhe  nxënësit  e  klasave të 11-ta dhe të 12-ta për strukturën 4-vjeçare mësimet mbarojnë më 14 qershor 2024. Nxënësit  e  klasave të 11-ta  dhe të 12-ta për strukturën 2+1+1 dhe për nxënësit e klasave të 11-ta për  strukturën 2+2 mësimet mbarojnë më  31 maj 2024. Për të gjithë nxënësit maturantë, viti shkollor mbaron më 17 maj 2024. Pushimet  fillojnë më 26  dhjetor 2023  dhe mbarojnë më 5 janar 2024. Provimet  përfundimtare për kualifikimet profesionale të nivelit II  dhe III  të  Kornizës Shqiptare të Kualifikimeve  (KSHK) zhvillohen  në periudhën 3–14 qershor 2024. Provimet përfundimtare të praktikës profesionale të kualifikimeve profesionale të nivelit IV të KSHK-së zhvillohen  në  periudhën  27–31 maj 2024. Provimet  e  Maturës Shtetërore Profesionale zhvillohen në periudhën 3–28 qershor 2024”, thuhet në urdhrin e botuar në fletoren zyrtare.

Këtë javë u përballën në gjyq Avniu dhe djali i tij Eranieo.

Të pranishëm në publikun e  programit “E Diela Shqiptare” ishin edhe bashkëshortja Flora dhe nipi i saj Jurgeni.

Shkak i kësaj përballjeje në “Shihemi në gjyq” u bë llogaria bankare në të cilën Flora dhe Avniu kanë depozituar kursimet e 30 viteve punë.

Kohët e fundit ata kishin vënë re se djali i tyre ishte mbyllur në vetvete dhe nuk tregonte çfarë problemi kishte.

Një ditë, Avniu shkoi në bankë dhe zbuloi se llogaria nuk kishte asnjë qindarkë.

Flora i ka thënë se nuk ka marrë asgjë dhe Eranieo e mohon gjithashtu.

Avni: Unë kam 30 vjet që banoj në Itali, që punoj në Itali, kam shkuar me gomone, edhe b*tha më është lagur duke shkuar me gomone për të rritur këta fëmijë, për ti edukuar, për t’i mësuar si çdo prind për  fëmijën e vet. Deri tani ka ardhur koha që mua fëmija… kjo s’mban më ujë pilafi, s’di çfarë të flas më. Mua fëmija im më ka bërë të paparën, nuk ka burrë nëne…

Eni Çobani: Po mirë, keni komunikuar, e keni pyetur, çfarë ka thënë?

Avni: E kam pyetur, i kam bërë të gjitha veprimet. Nuk ka qenë kështu, kohët e fundit, ka 3-4 vjet që më bën mua ashtu. Çfarë halli ke?

Eranieo: Po s’kam asnjë hall unë o zotëri.

Avni: Më trego çfarë halli ke? Kush të flet ty që nuk flet me mua? Kush të flet more zotëri?

Eranieo: Asnjë hall nuk kam.

Avni: Një hall e ke ti se si ka mundësi?

Eni Çobani: Eranieo, lekët në bankë i ke lëvizur apo jo?

Eranieo: Jo zonja Eni, s’i kam lëvizur.

Avni: Po ku shkuan lekët pra?

Eranieo: S’i kam lëvizur pra lekët. Lekët s’kanë lëvizur gjë.

Avni: Po pse s’ka lekë në bankë pra?

Eranieo: Po kam dalë me shokët e mi. Kam dalë për qejfin tim. Kam dalë mo.

Avniu thotë se në vitin 1995 ka shkuar në Itali dhe ka krijuar jetën atje. Në llogarinë e përbashkët bankare ai dhe Flora kanë depozituar më shumë para sepse Eranieo është ende i ri dhe punon prej pak kohësh.

Avni: Unë dua djersën time, nuk e lë unë pa marrë djersën time! Nuk ke shans ti!

Eni Çobani: Pikërisht, në këto 4 vjet që ju keni parë që djali juaj nuk është më si më parë, sju komunikon, nuk ju flet, juve…

Avni: Zonja Eni, atë dua të di…

Eni Çobani: Ju si prind, çfarë keni bërë me djalin? E keni pyetur, e keni ulur, e keni diskutuar?

Avni: E kemi pyetur, e kemi ulur, e kemi biseduar, nuk na tregon gjë.

Eranieo: S’kam çfarë të të tregoj ty njëherë.

Kevin Murataj është 19-vjeçari shqiptar që u aksidentua për vdekje mbrëmjen e maturës në Udine, Itali.

I riu kishte dalë me shokët dhe mësuesit për të festuar kur një makinë e përplasi te vijat e bardha teksa kalonte rrugën.

Të afërmit e tij janë tronditur nga kjo ngjarje e rëndë dhe e paimagjinueshme. Erlind Muhametaj, daja i Kevin tha se nipi i tij ëndërronte të mbaronte me sukses shkollën dhe të regjistrohej më pas në universitet.

Kevin kishte dalë i lumtur nga shtëpia, ëndërronte për maturën prej kohësh, që më pas të regjistrohej në universitet. Një fat i pamëshirshëm, kaq i pamëshirshëm sa e mori nga kjo botë. Kevini po kalonte rrugën në vendkalimin e këmbësorëve, një shofer nuk e pa dhe e përplasi atë.

Familja e Kevin mbërriti në Itali vite më parë dhe ai ishte fëmija i parë nga tre fëmijët që lindi në Itali. Në shtëpinë e tij ka kapluar heshtja, ndërkohë që familjarët dhe të afërmit shohin me lot në sy fotot e tij. Daja i tij thotë:

Ai ishte gjithmonë i buzëqeshur, donte shumë të studionte dhe të punonte, nuk lodhej kurrë. Ishte djalë i mirë, fundjavave ishte kamarier në picerinë “Bella Napoli” ku punoj edhe unë, mezi priste të mbaronte shkollën për të punuar atje gjithë verën.

Vdekja e Kevinit tronditi komunitetet Latisana dhe Lignano, disa persona vendosën lule të kuqe në vendin ku ai u aksidentua për vdekje.

Sipas SHMU, paqëndrueshmëria që ka përfshirë kontinentin europian do të vijojë të ndikojë edhe mbi vendin tonë për javën që presim përpara. Kjo paqëndrueshmëri po vijon tashmë prej disa javësh dhe do të vijojë akoma ndërsa karakteristikë e kësaj situate është “moti tropikal”.

“Moti tropikal” thënë kjo pasi për të gjitha ditët e javës moti parashikohet fillimisht në orët e para të ditës i kthjellët e vranësira të pakta kalimtare. Duke nisur pas orëve të mesditës (vecanërisht orët e drekës) deri në orët e pasdites vonë në relievet kodrinore – malore shtim vranësirash deri të dendura.

Këto vranësira do të shoqërohen me reshje shiu me intensitet të ulët. Por, në periudha afatshkurtra reshjet e shiut do të jenë edhe në formën e rrebesheve dhe shtrëngatave shoqëruar me shkarkesa elektrike dhe breshër ndërsa intensiteti deri mesatar.

Megjithatë në ditë të vecanta nuk do të mungojnë reshjet e shiut që në orët e para të mëngjesit apo edhe në orët e vona të mbrëmjes.

Klima në Shqipëri gjatë ditëve të fundit po i ngjan asaj tropikale, reshjet e shiut mund të nisin nga momenti në moment, sidomos gjatë orëve të pasdites.

Pikërisht, reshje të dendura shiu, me rrufe priten edhe gjatë pasdites së sotme duke nisur nga ora 13:00 dhe kulmi pritet të jetë në orën 16:00, kur eshjet e dendura dhe rrufetë do të pushtojnë thuajse të gjithë vendin përveç Ultësirës Perëndimore, ku reshjet priten të lehta.

Reshjet më të dendura do të jenë në zonën mes Elbasanit dhe Librazhdit, ndërsa kërkohet nga shoferët që do të kalojnë në këtë aks, të bëjnë kujdes gjatë drejtimit të mjetit pasi mund të jetë sërish rënie inertesh nga skarpatet e rrugëve në trase.

Nata dhe paraditja e nesërme do të jenë të qeta, ndërsa reshjet e shiut do të rikthehen pasditën e nesërme.